SZKODNIKI TUJ
Tuje są jednymi z najpopularniejszych roślin ogrodowych dzięki swoim zimozielonym igłom i zdolności do tworzenia efektownych żywopłotów oraz ozdobnych form. Jednak, jak każda roślina, również one narażone są na ataki szkodników, które mogą znacząco wpłynąć na ich zdrowie oraz estetykę. Świadomość zagrożeń i umiejętność ich rozpoznawania to kluczowe elementy skutecznej pielęgnacji tych roślin.
Atak szkodników często objawia się poprzez zmiany w wyglądzie tui – brązowienie igieł, deformacje pędów, pojawienie się lepkich wydzielin czy delikatnych pajęczyn. Niektóre szkodniki działają podstępnie, niszcząc roślinę od wewnątrz, podczas gdy inne są łatwo zauważalne na powierzchni. Każdy ogrodnik, niezależnie od swojego doświadczenia, powinien regularnie kontrolować swoje rośliny i reagować na pierwsze oznaki problemów.
Odpowiednia ochrona tui przed szkodnikami wymaga zarówno prewencji, jak i szybkiej interwencji w razie wystąpienia infekcji. Regularna obserwacja, odpowiednie nawożenie oraz stosowanie właściwych środków ochrony roślin mogą znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia poważnych uszkodzeń.
I. JAK ROZPOZNAĆ USZKODZENIA SZKODNIKÓW
II. SZKODNIKI ŻYJĄCE NA LIŚCIACH I ŁODYGACH
-
Misecznik tujowiec (Parthenolecanium fletcheri)
-
Mszyca - miodownica żywotnikowa (Cinara cupressi)
-
Mszyca - miodownica cyprysikowa (Cinara cupressivora)
-
Przędziorek sosnowiec (Oligonychus ununguis)
III. SZKODNIKI ŻYJĄCE WEWNĄTRZ TUJ
-
Licinek tujowiaczek (Argyresthia thuiella)
-
Licinek jałowcowiaczek (Argyresthia trifasciata)
-
Dumek jałowcowy (Lamprodila festiva)
-
Kornik (Phloeosinus aubei)
-
Kozulka kolcokrywka (Pogonocherus hispidus)
IV. INNE SZKODNIKI
-
Pies i kot
-
Gryzonie: karczownik oraz nornik zwyczajny
V. BONUS - Dlaczego tuja brązowieje zimą
WPROWADZENIE DO TEMATU: SZKODNIKI TUJ
Zanim przejdę do szczegółowego omówienia szkodników atakujących tuje, chciałbym zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii. Problemy w uprawie tych roślin najczęściej wynikają z niewłaściwej pielęgnacji lub chorób grzybowych. Szkodniki, choć pojawiają się rzadziej niż choroby, mogą wyrządzić ogromne szkody – szczególnie przędziorki i misecznik tujowiec, które trudno dostrzec we wczesnym stadium żerowania.
Jednak jednym z najbardziej powszechnych problemów są mszyce. Te niewielkie owady szybko się rozmnażają i mogą osłabić tuje, wysysając z nich soki. Na szczęście ich obecność można stosunkowo łatwo zauważyć i podjąć odpowiednie działania.
Część zabiegów może w jakimś stopniu zredukować liczebność oraz pojawienie się mszyc
- Redukujemy ilość roślin w ogrodzie do koniecznych, czyli często usuwamy chwasty, w ten sposób ograniczamy potencjalne nowe siedliska populacji owadów.
- Owadom sprzyja też nadmierne zagęszczenie roślin, dlatego powinniśmy sadzić rośliny w dość dużych odstępach. Spore odstępy pomiędzy roślinami również wpłyną korzystnie dla samych roślin, które nie będą z sobą rywalizować o światło i wodę oraz substancję odżywcze.
- Krzewy oraz drzewa powinniśmy w miarę często prześwietlać, w ten sposób wpuszczamy do wnętrza roślin więcej światła, mszyca tego nie lubi. Dla tego właśnie większe skupiska tych owadów znajdujemy w wewnętrznych partiach roślin, pod liśćmi czy też na tylnych częściach konarów drzew, gdzie właśnie światło nie dochodzi tak intensywnie.
W walce z mszycami pomocni będą również naturalni wrogowie tych owadów
Owad przeciwko owadowi
Istnieje grupa owadów, która żywi się mszycami i są to nasi sprzymierzeńcy w walce z nimi. Naturalnymi wrogami mszyc są: biedronka 'Coccinella septempunctata', błonkówka 'Hymenoptera', pryszczarek mszycojad 'Aphidoletes aphidimyza', skorki, cęgosze 'Dermaptera' czy złotook 'Chrysopidae'.
Rośliny przeciwko mszycy
Istnieje grupa roślin, które odstraszają te owady, warto posadzić niektóre z nich np.: biedrzeniec anyż, anyżek 'Pimpinella anisum', bieluń 'Datura', cebula, czosnek cebula 'Allium cepa', czosnek 'Allium', lawenda 'Lavandula', kolendra 'Coriandrum', rumianek pospolity 'Matricaria chamomilla', lulek czarny, lulka, lulek jadowity, szalej czarny, żabi barszcz 'Hyoscyamus niger', petunia 'Petunia', mniszek lekarski, mniszek pospolity 'Taraxacum officinale', mięta 'Mentha', wrotycz pospolity 'Tanacetum vulgare'.
Możemy próbować walczyć z mszycą za pomocą ekologicznych preparatów, warto zastosować np.: gnojówkę z pokrzywy 'Urtica', wodę z mydłem, roztwory z czosnku, cebuli, mniszka lekarskiego czy wywar z krwawnika pospolitego 'Achillea millefolium'.
Często jednak musimy sięgać po drastyczniejsze metody walki z owadami, gdyż okazuje się, że pomimo naszych starań owady wygrywają, a raczej to my dajemy im za wygraną. Często sprawdzone metody walki u naszych sąsiadów u nas nie działają. Czemu tak jest?
Dzieję się tak ponieważ, wystarczy popełnić błąd polegający na pominięciu właściwego terminu oprysku lub określeniu złej dawki oprysku. W efekcie takich błędów szkodnik, który czas oprysku przesiedział np. pod liściem (odporność behawioralna) może wyjść z ukrycia i zupełnie bezpiecznie przystąpić do konsumpcji i rozmnażania.
Często jednak musimy sięgać po drastyczniejsze metody walki z owadami, gdyż okazuje się, że pomimo naszych starań owady wygrywają, a raczej to my dajemy im za wygraną. Często sprawdzone metody walki u naszych sąsiadów u nas nie działają. Czemu tak jest?
Dzieję się tak ponieważ, wystarczy popełnić błąd polegający na pominięciu właściwego terminu oprysku lub określeniu złej dawki oprysku. W efekcie takich błędów szkodnik, który czas oprysku przesiedział np. pod liściem (odporność behawioralna) może wyjść z ukrycia i zupełnie bezpiecznie przystąpić do konsumpcji i rozmnażania.
W licznej populacji szkodnika zwykle znajdują się osobniki, które dysponują jakimś przypadkowym (normalnie niepotrzebnym) przystosowaniem, pozwalającym zneutralizować szkodliwe działanie trucizny, takie osobniki dają początek populacji odpornej na zastosowaną truciznę.
Rośliny można chronić już opryskami zapobiegawczymi przed atakiem szkodników. W ten sposób pomagamy roślinom w obronie przed owadami.Takimi działaniami zapobiegawczymi są opryski prewencyjne, wykonywane insektycydami na zdrowych roślinach.Opryski zapobiegawcze wykonujemy z zachowaniem podstawowych zasad ostrożności. Więcej o rodzajach oprysków, zagrożeniach związanych z ich stosowaniem oraz na co należy zwrócić uwagę podczas wykonywania oprysków, opisałem w artykule: Opryski roślin przeciwko grzybom i szkodnikom.
I. JAK ROZPOZNAĆ USZKODZENIA SPOWODOWANE PRZEZ SZKODNIKI
Aby stwierdzić, czy uszkodzenia na tui są spowodowane przez szkodniki, warto zwrócić uwagę na kilka charakterystycznych cech:
Objawy działania szkodników
-
Obecność owadów, larw, jaj lub odchodów na igłach, pędach czy pod korą wskazuje na żerowanie szkodników.
- Niektóre owady, jak np. Licinek tujowiaczek, powodują, że gałązki tui stają się wydrążone, co przypomina „tunel”.
- Szkodniki mogą powodować deformacje igieł i pędów, np. skręcenie lub skarłowacenie.
- W przypadku szkodników ssących, takich jak mszyce, igły mogą żółknąć, a następnie brązowieć i odpadać.
- W wyniku żerowania szkodników (np. korników) mogą pojawiać się wycieki żywicy na powierzchni kory.
-
Szkodniki drążące, takie jak korniki, mogą zostawiać charakterystyczne ślady w postaci tuneli pod korą.
Inne metody diagnozy
- Szkodniki bywają bardzo małe i trudno dostrzegalne gołym okiem. W takim przypadku pomocne może być użycie lupy lub mikroskopu do zbadania pędów i igieł.
- Szkodniki zazwyczaj działają szybko i mogą w krótkim czasie doprowadzić do poważnych uszkodzeń. Najczęściej ich aktywność wzrasta w okresach ciepłych i suchych.
W praktyce diagnoza opiera się na analizie tych symptomów oraz dokładnej obserwacji rośliny. Czasami kilka rodzajów szkodników może jednocześnie wpływać na stan tui, co dodatkowo komplikuje rozpoznanie problemu.
II. SZKODNIKI ŻYJĄCE NA LIŚCIACH I ŁODYGACH
Szkodniki, które atakują liście i łodygi tui, najczęściej żywią się sokami roślinnymi, co prowadzi do osłabienia rośliny. Ich obecność jest szczególnie niebezpieczna, ponieważ może nie tylko zahamować wzrost, ale również spowodować uschnięcie igieł, co wpływa na estetykę rośliny i jej zdolność do fotosyntezy. Z czasem, w wyniku ich żerowania, igły mogą zmieniać kolor na żółty, brązowy, a w skrajnych przypadkach odpadają, co osłabia całą roślinę.
Dodatkowo, szkodniki te często stanowią wektory chorób wirusowych i bakteryjnych, które mogą jeszcze bardziej pogłębić problem. Warto pamiętać, że większość szkodników jest trudna do zauważenia w początkowych stadiach rozwoju, co sprawia, że ich żerowanie może być nieodwracalne, zanim roślina zacznie wykazywać pierwsze oznaki uszkodzeń. W związku z tym, wczesne rozpoznanie i szybka reakcja są kluczowe w ochronie tui przed poważnymi uszkodzeniami.
-
Misecznik tujowiec (Parthenolecanium fletcheri)
Misecznik tujowiec (Parthenolecanium fletcheri) to jeden z najczęściej występujących szkodników atakujących tuje. Szkodnik ten może poważnie osłabić rośliny, szczególnie te rosnące w niesprzyjających warunkach, prowadząc do ich zamierania i deformacji. Jego obecność często sprzyja rozwojowi grzybów sadzakowych, które dodatkowo pogarszają stan roślin, wpływając na ich estetykę i zdrowie.
Cykl rozwojowy: Misecznik tujowiec (Parthenolecanium fletcheri) to szkodnik, który najczęściej atakuje tuje, szczególnie odmiany o zagęszczonych pędach, takie jak 'Danica' i 'Hoseri'. Wiosną dorosłe samice żerują na pędach, a latem pojawiają się larwy. W wyniku ich żerowania pędy zaczynają zamierać, a łuski tui pokrywają się rosą miodową wydzielaną przez szkodnika. Lepka wydzielina sprzyja rozwojowi grzybów sadzakowych, które tworzą czarną warstwę grzybni na powierzchni pędów.
Grzyby sadzakowe: Grzyby sadzakowe to grupa grzybów epifitycznych, które rozwijają się na powierzchni łusek tui, pokrywając je czarną warstwą grzybni. Ta warstwa ogranicza dostęp igieł do światła słonecznego, co negatywnie wpływa na proces fotosyntezy i w efekcie osłabia roślinę, przyczyniając się do jej zamierania. Zainfekowane pędy wyglądają bardzo nieestetycznie, co dodatkowo wpływa na zdrowie i wygląd rośliny.
Warunki sprzyjające rozwojowi: Szkodnik preferuje rośliny osłabione lub zaniedbane, szczególnie te rosnące w zacienionych i wilgotnych miejscach. Nadmierna wilgoć, niedostatek światła oraz brak odpowiedniej pielęgnacji, w tym niewłaściwe nawożenie i zbyt rzadkie przycinanie, sprzyjają rozwojowi misecznika oraz grzybów sadzakowych.
Zapobieganie i zwalczanie: Najważniejsze działania prewencyjne obejmują regularne monitorowanie roślin oraz wczesne wykrywanie obecności szkodników. Misecznika można zwalczać w okresie wylęgu larw, od lipca do września, stosując preparaty olejowe. Zastosowanie ich na przedwiośniu niszczy zimujące formy szkodnika. Warto również systematycznie usuwać zainfekowane pędy, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się infekcji.
Środki ochrony: Stosowanie ekologicznych preparatów olejowych w przedwiośniu jest skuteczne w eliminacji zimujących form misecznika, a także bezpieczne dla środowiska. W okresie wegetacji, przy silnym ataku, można sięgnąć po insektycydy, jednak ich stosowanie powinno być ograniczone, aby nie niszczyć owadów pożytecznych.
Dobre praktyki ogrodnicze: Regularne przycinanie pędów w celu zapewnienia lepszej cyrkulacji powietrza oraz usuwanie zainfekowanych gałązek jest istotne w profilaktyce. Dbanie o zdrowie roślin poprzez właściwe nawożenie i podlewanie wzmacnia ich odporność na ataki szkodników i chorób.
Obserwacje po zabiegach: Po zastosowaniu oprysków oraz przycięciu zainfekowanych pędów można zaobserwować poprawę stanu roślin w ciągu kilku tygodni. Czarne naloty grzybów sadzakowych znikają po usunięciu grzybni, a rośliny odzyskują dostęp do światła. W przypadku silnych infekcji, konieczne może być powtórzenie oprysków, a w przypadku zaawansowanej infekcji usunięcie całych roślin, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się grzyba i szkodnika.
-
Mszyca - miodownica żywotnikowa (Cinara cupressi)
Miodownica żywotnikowa jest szkodnikiem, który może poważnie wpłynąć na zdrowie tuj. Jej obecność może prowadzić do osłabienia roślin i sprzyjać rozwojowi grzybów sadzakowych.
Cykl rozwojowy: Szkodnik ten wydziela rosę miodową – stąd nazwa mszycy "miodownica". Rosa miodowa jest doskonałą pożywką dla grzybów sadzakowych, które ograniczają dostęp igieł (liści) do światła słonecznego, co wpływa na zmniejszenie efektywności fotosyntezy. Miodownica zimuje w formie jaj, a larwy wylęgają się na początku maja. Wykrycie miodownicy żywotnikowej nie jest łatwe, ponieważ żeruje ona wewnątrz tui, najczęściej na korze lub grubszych pędach – barwa mszycy zlewa się z kolorem kory.
Warunki sprzyjające rozwojowi: Mszyce są bardziej aktywne w ciepłych, wilgotnych warunkach. Wysoka temperatura i wilgotność sprzyjają szybkiemu rozmnażaniu, co może prowadzić do szybkiej infestacji roślin.
Zapobieganie i zwalczanie: Tuje należy opryskać preparatem owadobójczym – do tego celu stosujemy insektycydy. Aby zniszczyć zimujące jaja, oprysk należy wykonać wczesną wiosną lub jesienią, gdy temperatura otoczenia nie może być mniejsza niż 12 °C. Warto również stosować mydło potasowe o zapachu czosnku jako metodę odstraszania mszyc.
Środki ochrony: Preparaty owadobójcze powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami producenta. Regularne monitorowanie roślin i ich zdrowia pozwala na szybsze wykrycie infestacji.
Dobre praktyki ogrodnicze: Zaleca się regularne przeglądanie tuj, aby szybko zauważyć oznaki infestacji. Warto również zadbać o odpowiednie warunki wzrostu roślin, aby były one mniej podatne na ataki szkodników. Można również wprowadzić naturalnych wrogów mszyc, takich jak biedronki, które będą pomagać w regulacji ich populacji.
Obserwacje po zabiegach: Po zastosowaniu oprysków oraz przy odpowiedniej pielęgnacji roślin, można oczekiwać poprawy ich stanu zdrowia w ciągu kilku tygodni. Regularne monitorowanie może pomóc w ocenie skuteczności działań i wczesnym wykrywaniu kolejnych ataków owadów.
-
Mszyca - miodownica cyprysikowa (Cinara cupressivora)
Miodownica cyprysikowa to szkodnik, który atakuje głównie żywotnik wschodni, ale niejednokrotnie obserwuje się jej obecność także na żywotnikach zachodnich, w tym na popularnych odmianach, takich jak tuja Brabant i tuja Szmaragd. Jej obecność na tujach może prowadzić do osłabienia roślin i negatywnie wpływać na ich kondycję.
Cykl rozwojowy: Skupiska mszyc, zarówno bezskrzydłych, jak i uskrzydlonych, wysysają soki z rośliny, co prowadzi do brązowienia i zasychania pędów. Zimują w formie jaj, które wylęgają się na początku wiosny, co sprawia, że ich wczesne wykrycie jest kluczowe dla skutecznego zwalczania. Miodownica cyprysikowa wydziela lepką rosę miodową, co sprawia, że pędy pokrywają się nieestetyczną substancją. Lepka substancja wydzielana przez miodownicę sprzyja rozwojowi grzybów sadzakowych, które pokrywają pędy czarną warstwą grzybni. Ogranicza to dostęp igieł do światła słonecznego, co prowadzi do zmniejszenia efektywności fotosyntezy i dalszego osłabienia roślin.
Warunki sprzyjające rozwojowi: Ciepłe i wilgotne warunki sprzyjają rozwojowi mszyc, a także ich szybkiemu rozmnażaniu. W okresach wysokiej temperatury i wilgotności ryzyko infestacji roślin wzrasta.
Zapobieganie i zwalczanie: Aby zniszczyć zimujące jaja miodownicy, należy wykonać oprysk preparatem owadobójczym (insektycydem) wczesną wiosną lub jesienią, gdy temperatura otoczenia nie spada poniżej 12 °C. Do odstraszania mszyc skuteczne jest również mydło potasowe o zapachu czosnku, które można stosować w ogrodzie.
Środki ochrony: Zalecam regularne stosowanie insektycydów zgodnie z zaleceniami producenta. Warto również monitorować stan roślin, aby szybko wykryć obecność mszyc.
Dobre praktyki ogrodnicze: Regularne przeglądanie tuj oraz utrzymywanie ich w dobrym stanie zdrowotnym zmniejsza ryzyko infestacji. Należy również unikać uszkodzeń roślin w trakcie pielęgnacji.
Obserwacje po zabiegach: Po zastosowaniu środków ochrony oraz odpowiedniej pielęgnacji roślin można oczekiwać ich poprawy w ciągu kilku tygodni. Należy jednak regularnie monitorować rośliny, aby szybko reagować na ewentualne nawroty owadów.
-
Przędziorek sosnowiec (Oligonychus ununguis)
Przędziorek sosnowiec to szkodnik, który rzadziej atakuje tuje, preferując takie iglaki jak cyprysiki, jodły, a w szczególności świerki. Niemniej jednak, gdy przędziorek zaatakuje tuje, może to prowadzić do znacznych uszkodzeń roślin.
Cykl rozwojowy: Przędziorek sosnowiec powoduje powstawanie żółtych mozaikowatych plam na łuskach tui, które z czasem szarzeją, brązowieją i opadają. Na pędach można również zauważyć charakterystyczne, drobne, bursztynowe jajeczka szkodnika. Przędziorek wytwarza także charakterystyczne pajęczynki, które są widoczne na zainfekowanych roślinach. Lepka substancja wydobywająca się podczas żerowania przędziorka może sprzyjać rozwojowi grzybów sadzakowych, które pokrywają łuski i ograniczają dostęp do światła słonecznego, co wpływa na zmniejszenie efektywności fotosyntezy. Infekcje przędziorkiem mogą prowadzić do ogólnego osłabienia rośliny, co objawia się zahamowaniem wzrostu, zniekształconymi pędami i zmniejszoną gęstością igliwia.
Warunki sprzyjające rozwojowi: Przędziorki rozwijają się w ciepłych i suchych warunkach, co sprawia, że ich populacja może szybko rosnąć, zwłaszcza w miesiącach letnich.
Zapobieganie i zwalczanie: Skuteczna walka z przędziorkiem polega na stosowaniu insektycydów. Opryski należy przeprowadzać na początku okresu wylęgania się larw, aby zminimalizować ich populację przed wytworzeniem pajęczyn. Najlepszym czasem na zabieg są miesiące maj i czerwiec, kiedy to szkodnik jest najbardziej aktywny.
Środki ochrony: Zaleca się stosowanie preparatów owadobójczych, które skutecznie zwalczają przędziorka. Ważne jest, aby opryski były przeprowadzane w odpowiednim czasie, aby zapewnić maksymalną skuteczność.
Dobre praktyki ogrodnicze: Regularne monitorowanie stanu roślin oraz utrzymywanie ich w dobrej kondycji zdrowotnej zmniejsza ryzyko infestacji przędziorkiem. Zaleca się również unikanie przesuszenia gleby, co może sprzyjać rozwojowi tego szkodnika. Warto również zwrócić uwagę na naturalnych drapieżników przędziorka, takich jak złotooki, biedronki czy roztocza drapieżne, które mogą pomóc w kontrolowaniu jego populacji.
Obserwacje po zabiegach: Po zastosowaniu insektycydów i odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych można zauważyć poprawę stanu roślin. Regularne kontrole pomogą w szybkiej reakcji na ewentualne nawroty pajęczaków.
III. SZKODNIKI ŻYJĄCE WEWNĄTRZ TUJ
Szkodniki żyjące wewnątrz tui np. w łodygach, pod korą i w gałęziach stanowią szczególne zagrożenie, ponieważ ich obecność jest trudna do wykrycia, a uszkodzenia, które powodują, mogą rozprzestrzeniać się stopniowo, zanim staną się widoczne na zewnątrz rośliny. Żerowanie tych szkodników prowadzi do osłabienia struktury rośliny, gdyż atakują one głównie wnętrze pędów, gałęzi lub korony tui, co utrudnia naturalną regenerację. Z czasem może dojść do zgnilizny drewna lub martwicy tkanki roślinnej, co skutkuje osłabieniem całej rośliny.
Szkodniki te, poprzez swoje żerowanie, mogą również wprowadzać do rośliny patogeny, co dodatkowo zwiększa ryzyko rozwoju chorób grzybowych i bakteryjnych. Ponadto, wewnętrzne uszkodzenia często prowadzą do opóźnionego wzrostu rośliny, a w ciężkich przypadkach do jej obumarcia. Z tego powodu wczesna diagnoza oraz odpowiednie środki ochrony roślin są kluczowe dla zapobiegania poważnym uszkodzeniom.
Cechą wspólną tych owadów jest drążenie tuneli w wewnątrz rośliny, w ten sposób przyczyniając się do przerwania ciągłości tkanek, a zatem ścieżek transportowych, poprzez które roślina transportuje wodę i składniki odżywcze.
Szkodniki atakują przede wszystkim drzewa osłabione chorobami grzybowymi, rosnące w warunkach stresu wodnego, gdy rośliny naprzemiennie tracą i odzyskują turgor lub zostają zaatakowane i uszkodzone przez żery foliofagów, innych owadów wyspecjalizowanych w zjadaniu liści.
-
Licinek tujowiaczek (Argyresthia thuiella)
Licinek tujowiaczek ('Argyresthia thuiella') to szkodnik, który może powodować znaczne uszkodzenia tui, zwłaszcza w okresie wiosennym. Choć jego gąsienice nie są groźne dla zdrowych roślin, ich żerowanie w tkankach gałązek prowadzi do zamierania wierzchołków. Zrozumienie cyklu życia tego motyla oraz sposobów jego zwalczania jest kluczowe dla ochrony tui w ogrodzie. W miesiącach takich jak kwiecień czy maj u tui zaatakowanej przez tego szkodnika może wystąpić zamieranie wierzchołków.
Objawy: Gąsienice tego szkodnika mają kolor zielony i żerują w środku gałązek. Po przepoczwarzeniu się licinek tujowiaczek staje się motylem. Obecność gąsienic można zauważyć po wyżeraniu tkanki roślinnej, co prowadzi do brązowienia i opadania wierzchołków.
Cykl rozwojowy: W okresie od maja do czerwca przenosi się on na inne rośliny. Warto zauważyć, że cykl życia tego motyla jest powiązany z klimatem, dlatego ich populacja może wzrastać w sprzyjających warunkach pogodowych.
Zwalczanie: Nie ma skutecznej metody walki z tymi owadami środkami niechemicznymi. Główne zabiegi ochronne należy wykonać na przełomie lipca i sierpnia, w okresie lotu motyli.
Czas zabiegu: Wtedy przeprowadzamy dwa opryski w odstępie dziesięciodniowym, do tego celu stosujemy preparaty owadobójcze zwane insektycydami. Konieczne jest także niszczenie gąsienic z chwilą ich pojawienia się, co ma miejsce w około miesiąc po odlocie motyli.
Naturalne metody zwalczania: Warto zwrócić uwagę na naturalnych drapieżników, takich jak złotooki czy biedronki, które mogą pomóc w kontrolowaniu populacji licinka tujowiaczka.
Monitoring: Regularne monitorowanie stanu roślin pozwala na wczesne wykrywanie infestacji oraz skuteczne reagowanie na pojawiające się zagrożenia.
-
Licinek jałowcowiaczek (Argyresthia trifasciata)
Licinek jałowcowiaczek to groźny szkodnik, którego larwy drążą tunele w pędach wierzchołkowych roślin, co prowadzi do wykrzywienia i usychania pędów. Szkodnik ten może znacząco osłabić zdrowie jałowców i innych roślin iglastych, co czyni go poważnym zagrożeniem w ogrodzie.
Cykl rozwojowy: Larwy tego szkodnika drążą tunele w pędach wierzchołkowych, co początkowo powoduje wykrzywienie pędów, a następnie ich usychanie. Aby się upewnić, należy przełamać uschniętą gałązkę – prawdopodobnie będzie krucha i uschnięta w środku. Formą dorosłą owada jest motyl, który pojawia się w połowie maja, czasami od początku do końca maja. Samice składają jaja na pędach wierzchołkowych, z których po upływie trzech czterech tygodni wylęgają się larwy. Od listopada do połowy grudnia gąsienice budują kokon, w którym zimują.
Warunki sprzyjające rozwojowi: Licinek jałowcowiaczek preferuje ciepłe i wilgotne warunki, które sprzyjają jego rozwojowi, co czyni go szczególnie aktywnym w miesiącach letnich.
Zapobieganie i zwalczanie: Nie ma skutecznej metody walki z tymi owadami środkami niechemicznymi. Główne zabiegi ochronne należy wykonać na przełomie lipca i sierpnia, w okresie lotu motyli. Wtedy przeprowadzamy dwa opryski w odstępie dziesięciodniowym, stosując preparaty owadobójcze zwane insektycydami. Konieczne jest także niszczenie gąsienic z chwilą ich pojawienia się, co ma miejsce w około miesiąc po odlocie motyli.
Dobre praktyki ogrodnicze: Regularne monitorowanie stanu roślin oraz dbanie o ich kondycję zdrowotną może pomóc w zapobieganiu infestacji przez tego szkodnika. Zaleca się również utrzymywanie odpowiednich warunków wilgotnościowych w ogrodzie.
Obserwacje po zabiegach: Po zastosowaniu insektycydów i odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych można zauważyć poprawę stanu roślin. Regularne kontrole pomogą w szybkiej reakcji na ewentualne nawroty infestacji.
WAŻNA DYGRESJA:
Istnieją wyraźne różnice pomiędzy licinkiem jałowcowiaczkiem a licinkiem tujowiaczkiem. Oto główne różnice pomiędzy tymi dwoma gatunkami:
Licinek jałowcowiaczek: Jego larwy drążą tunele w wierzchołkowych pędach.
Licinek tujowieczek: Jego larwy żerują w gałązkach.
Licinek jałowcowiaczek: Żerowanie larw prowadzi do wykrzywienia i usychania pędów wierzchołkowych.
Licinek tujowieczek: Larwy także powodują usychanie pędów, ale dodatkowo prowadzą do zamierania wierzchołków, co jest specyficzne dla tego gatunku.
Oba gatunki mają różne terminy wylęgania się larw i przekształcania się w formy dorosłe.
Licinek jałowcowiaczek: jest aktywny od połowy maja do końca maja.
Licinek tujowieczek: pojawia się w okresie od końca kwietnia do początku czerwca.
-
Dumek jałowcowy (Ovalisia festiva, Palmar festiva, Lamprodila festiva) (Buprestidae, rodzina Bogatkowate)
Dumek jałowcowy to owad, który jest powszechnie spotykany w południowej Europie, aż do Południowego Tyrolu. Dorosły osobnik osiąga długość od 6 do 12 milimetrów i może mieć kolor zielony lub rzadziej żółtozielony, z charakterystycznymi niebieskimi czułkami. Cechą wyróżniającą tego owada są liczne plamy, które mogą różnić się kształtem i rozmieszczeniem, co sprawia, że łatwo go rozpoznać wśród innych chrząszczy.
Cykl rozwojowy: Dumek jałowcowy składa jaja na roślinach, z których po kilku tygodniach wylęgają się larwy. Larwy żerują na pędach, drążąc tunele, co prowadzi do ich osłabienia i może skutkować usychaniem. Warto zwrócić uwagę na okres wylęgania się larw, który ma miejsce w sprzyjających warunkach pogodowych, co może wpływać na intensywność infestacji. Owad ten może być mylony z innymi chrząszczami z rodziny Bogatkowate, ale wyróżnia się swoimi cechami morfologicznymi, w tym niebieskimi plamami na przedpleczu i pokrywach.
Warunki sprzyjające rozwojowi: Dumek jałowcowy preferuje ciepłe i wilgotne warunki, co sprzyja jego rozwojowi i migracji. Przywóz chrząszcza z sadzonkami z szkółek ogrodniczych może zwiększać jego obecność w ogrodach, a jego populacja może szybko rosnąć, szczególnie w miesiącach letnich, gdy warunki są najbardziej sprzyjające.
Zapobieganie i zwalczanie: Aby skutecznie zwalczać dumka jałowcowego, należy stosować odpowiednie insektycydy. Ważne jest przeprowadzanie zabiegów ochronnych na początku sezonu, kiedy owady są najbardziej aktywne. Rekomendowane jest monitorowanie stanu roślin przed i po zastosowaniu środków ochrony roślin, co pozwoli ocenić ich skuteczność.
Środki ochrony: Zaleca się korzystanie z preparatów owadobójczych, które są efektywne w zwalczaniu dumka jałowcowego. Opryski powinny być przeprowadzane w odpowiednim czasie, aby maksymalizować ich skuteczność. Ważne jest również, aby przestrzegać instrukcji producentów dotyczących dawkowania i czasu aplikacji, aby uniknąć ewentualnych uszkodzeń roślin.
Dobre praktyki ogrodnicze: Regularne monitorowanie stanu roślin i ich kondycji zdrowotnej jest kluczowe w walce z dumkiem jałowcowym. Warto także dbać o odpowiednie nawodnienie, aby ograniczyć ryzyko infestacji. Utrzymywanie roślin w dobrym stanie zdrowotnym poprzez odpowiednie nawożenie i pielęgnację może pomóc w zwiększeniu ich odporności na szkodniki.
Obserwacje po zabiegach: Po zastosowaniu insektycydów oraz innych zabiegów pielęgnacyjnych można zauważyć poprawę stanu roślin. Regularne kontrole stanu roślin pomogą w szybkiej reakcji na ewentualne nawroty szkodnika, a także w ocenie skuteczności przeprowadzonych zabiegów.
-
Kornik Phloeosinus aubei (Scolytidae) Kornikowate, korniki - podrodzina chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych
Kornik 'Phloeosinus aubei' to szkodnik, który występuje na całym świecie, w szczególności w strefach, gdzie rosną drzewa. Jego masowe pojawianie się może wyrządzać ogromne szkody w drzewostanach, zwłaszcza w roślinach z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae), takich jak jałowce (Juniperus), cyprysiki (Chamaecyparis), cyprysy (Cupressus) oraz żywotniki (Tuja).
Cykl rozwojowy: Dorosłe chrząszcze osiągają wielkość około 2-2,5 mm. Po złożeniu jaj w szczelinach kory, larwy wylęgają się i żerują w bielu, drążąc nieregularnie zakrzywione chodniki, które mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń roślin. Zaatakowane pędy z czasem zmieniają kolor na czerwonawy, co jest oznaką postępującej degradacji rośliny. W miarę jak larwy się rozwijają, pędy stają się coraz bardziej osłabione, a ich usychanie prowadzi do obumierania.
Warunki sprzyjające rozwojowi: Kornik 'Phloeosinus aubei' preferuje rośliny osłabione, co czyni je bardziej podatnymi na infestacje. W warunkach wilgotnych i ciepłych jego populacja może szybko rosnąć, co zwiększa ryzyko masowego pojawienia się. Dodatkowo, korniki żyją głównie na drewnie porażonym grzybami, co czyni je bardziej aktywnymi w obszarach, gdzie obecne są choroby roślin.
Zapobieganie i zwalczanie: Aby skutecznie walczyć z kornikiem, ważne jest stosowanie zarówno insektycydów, jak i fungicydów, ponieważ P. aubei jest wektorem patogenów, w tym raka cyprysowego (Seiridium cardinale). Opryski roślin fungicydami są kluczowe w zwalczaniu grzybów, które współwystępują z tym szkodnikiem. Opryski należy przeprowadzać w odpowiednich terminach, aby zminimalizować ryzyko infestacji.
Środki ochrony: Zalecam stosowanie preparatów owadobójczych, które skutecznie zwalczają kornika. Ważne jest, aby dokładnie przestrzegać instrukcji producentów dotyczących stosowania tych środków. Regularne monitorowanie stanu roślin i ich ochrony przed patogenami, zwłaszcza po wystąpieniu chorób, jest kluczowe w utrzymaniu zdrowia drzew.
Dobre praktyki ogrodnicze: Dbanie o zdrowie roślin poprzez odpowiednie nawożenie, nawadnianie oraz usuwanie chorych części roślin może znacząco wpłynąć na zmniejszenie ryzyka infestacji. Regularne kontrole i monitorowanie obecności szkodników pozwala na szybką reakcję, co jest kluczowe dla zachowania równowagi w ogrodzie.
Obserwacje po zabiegach: Po zastosowaniu insektycydów i fungicydów, ważne jest, aby regularnie obserwować stan roślin. Skuteczne leczenie powinno prowadzić do poprawy ich kondycji, a systematyczne kontrole pomogą w szybkim reagowaniu na ewentualne nawroty szkodnika oraz ocenie skuteczności przeprowadzonych działań ochronnych
-
Kozulka kolcokrywka (Pogonocherus hispidus) (Cerambycidae), gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych
Kozulka kolcokrywka 'Pogonocherus hispidus' to chrząszcz z rodziny kózkowatych, który występuje powszechnie w różnych biotopach, takich jak lasy, parki, sady i ogrody. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się owadem pożytecznym, ze względu na to, że dorosłe osobniki zjadają larwy oligofagiczne żerujące na liściach, jego larwy powodują znaczne szkody w roślinach.
Cykl rozwojowy: Kozulka kolcokrywka ma długość ciała wynoszącą od 4 do 6 mm i wykazuje największą aktywność od marca do lipca. Dorosłe owady charakteryzują się licznymi wyrostkami na grzbietowej części przedtułowia. Czułki nieco przekraczają długość ciała, co jest typowe dla tego gatunku. Na pierwszej parze skrzydeł (pokrywach) można zauważyć jasny pas, który jest łukowato wygięty na brzegach przednim i tylnym, a pokrywy zakończone są pojedynczym zębem. Po złożeniu jaj, larwy wykluwają się i żerują pod cienką korą, drążąc płytkie kręte chodniki, co prowadzi do osłabienia roślin.
Warunki sprzyjające rozwojowi: Kozulka kolcokrywka preferuje wilgotne i ciepłe warunki, które sprzyjają rozwojowi zarówno dorosłych osobników, jak i larw. Obecność osłabionych lub chorych roślin sprawia, że są one bardziej narażone na atak tego szkodnika, co może prowadzić do wzrostu jego populacji. Kozulka kolcokrywka Pogonocherus hispidus roznosi (przewozi) roztocza na swoim grzbiecie, zdjęcie poniżej.
Zapobieganie i zwalczanie: Aby skutecznie zwalczać kozulkę kolcokrywkę, zaleca się stosowanie insektycydów, które działają na larwy drążące pod korą. Ważne jest, aby opryski przeprowadzać w okresie największej aktywności szkodnika, co zazwyczaj przypada na miesiące od marca do lipca. Należy także monitorować stan roślin, aby szybko reagować na ewentualne infestacje.
Środki ochrony: W celu ochrony roślin przed kózką kolcokrywką warto stosować preparaty owadobójcze, które skutecznie eliminują zarówno dorosłe osobniki, jak i larwy. Należy pamiętać o zachowaniu odpowiednich terminów aplikacji, aby maksymalizować efektywność zabiegów.
Dobre praktyki ogrodnicze: Regularne monitorowanie stanu zdrowia roślin, usuwanie chorych części oraz dbanie o ich kondycję zdrowotną mogą pomóc w zapobieganiu infestacji kózką. Utrzymywanie odpowiednich warunków wilgotności i nawożenia wpływa korzystnie na ich odporność na szkodniki.
Obserwacje po zabiegach: Po zastosowaniu środków ochrony roślin, ważne jest, aby systematycznie obserwować ich stan. Skuteczne leczenie powinno prowadzić do poprawy kondycji roślin, a regularne kontrole pomogą w szybkiej reakcji na ewentualne nawroty infestacji oraz w ocenie skuteczności przeprowadzonych zabiegów.
Podsumowanie co robić z owadami drążącymi tunele
Można próbować walczyć z tym szkodnikami za pomocą insektycydów. Jeżeli owady zostaną wykryte w początkowej fazie ataku
a populacje nie będą duże to możemy opryskać roślinę odpowiednim insektycydem działającym dogłębnie.
Pamiętając o właściwym dozowaniu chemii, aby nie wywołać niechcianego objawu fitotoksyczności.
Gdy dana populacja się rozrośnie, wówczas rośliny zaatakowane przez np. korniki są praktycznie nie do uratowania i należy je wówczas wyciąć i spalić.
PRAKTYCZNA UWAGA
- W zwalczaniu szkodników, takich jak korniki czy kozulki, skuteczne może być zastosowanie insektycydów. Kluczowe jest, aby owady zostały wykryte w początkowej fazie ataku, ponieważ wczesne działania mogą zapobiec dalszemu rozprzestrzenieniu się infestacji. W przypadku niewielkich populacji można skutecznie opryskać roślinę odpowiednim insektycydem o działaniu dogłębnym, co pozwoli na ochronę zdrowych części rośliny.
- Ważne jest, aby pamiętać o odpowiednim dozowaniu środków chemicznych, aby uniknąć niepożądanych efektów fitotoksyczności, które mogą zaszkodzić roślinom. Przed przystąpieniem do stosowania jakichkolwiek środków ochrony roślin, warto dokładnie zapoznać się z instrukcją ich użycia oraz zwrócić uwagę na wskazania dotyczące bezpiczeństwa.
- Dodatkowo, regularne monitorowanie stanu roślin oraz ich otoczenia pozwala na wczesne wykrycie szkodników. Obserwacja objawów, takich jak usychające pędy, zmiany w kolorze igieł czy obecność charakterystycznych chodników, może pomóc w szybkiej identyfikacji problemu.
- Jeśli populacja szkodników rozrośnie się, rośliny zaatakowane przez korniki stają się praktycznie nie do uratowania. W takim przypadku konieczne może być wycięcie i spalenie zainfekowanych roślin, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenieniu się szkodników na zdrowe rośliny w ogrodzie.
IV. INNE SZKODNIKI
-
Pies i kot
Rozmawiając z klientami o szkodnikach, zauważam pewien fakt – mianowicie, prawie zawsze wymieniają oni tylko owady lub grzyby, czasami bakterie i wirusy. A przecież do szkodników zaliczymy również zwierzęta domowe, takie jak kot czy pies. Choć nie są to klasyczni szkodnicy roślin, ich obecność w ogrodzie może prowadzić do uszkodzeń tui. W wyniku zabawy lub poszukiwania komfortu zwierzęta mogą zniszczyć rośliny przez ich zgryzanie i kopanie wokół nich.
Pies może uszkodzić rośliny, tarzając się w ich koronie lub przyciskając je ciałem, co prowadzi do złamań pędów i zniszczenia kory. Koty, z kolei, mogą szukać w tui schronienia, niszcząc rośliny przez drapanie pni lub wspinanie się po gałęziach, co osłabia strukturę rośliny i może prowadzić do jej zniekształcenia.
Największym problemem, jaki stwarzają zwierzęta domowe, jest oddawanie ekstrementów w pobliżu roślin. O ile psy robią to sporadycznie, koty będą to robić regularnie. Jest to część ich zachowań terytorialnych – oznaczają swoje terytorium moczem. Nadmiar azotu w moczu lub kale może mieć bardzo niszczący wpływ na rośliny, prowadząc do przebarwień łusek i obumierania tui.
Choć zwierzęta domowe nie są klasycznymi szkodnikami roślin, ich działania mogą powodować długoterminowe problemy. Dlatego warto zadbać o odpowiednie zabezpieczenie tui przed nimi, szczególnie w miejscach, gdzie rośliny mogą być narażone na uszkodzenia.
Jeśli posiadamy zwierzęta, które oddają mocz na nasze tuje, możemy być pewni, że łuski zaczną się przebarwiać i obumierać. Największym problemem są koty, które, jako zwierzęta terytorialne, regularnie oznaczają swoje terytorium moczem. Jak chronić tuje przed tymi zwierzętami, opisałem w artykule: Błędy w pielęgnacji tui.
-
Gryzonie: karczownik oraz nornik zwyczajny
Istnieje jeszcze inna równie groźna grupa szkodników, które mogą szkodzić naszym roślinom, to gryzonie. Najprostszą metodą walki z gryzoniami jest zapobieganie oraz odstraszanie, walka z już mieszkającymi zwierzętami nie bywa taka łatwa.
Jeżeli nie opodal naszych roślin zauważymy otwory wejściowe do jam lub tuneli to możemy być pewni, że właśnie małe gryzonie się zadomowiają lub co gorsza już się zadomowiły.
Zwierzęta te często podgryzają korzenie tui lub budują wśród nich swoje tunele. Przedstawicielami tej grupy mogą być np. nornik polny czy karczownik. Najgroźniejszy będzie niewątpliwie karczownik ze względu na swą wielkość, może przegryzać korzenie nawet dużych drzew.
Karczownik 'Arvicola amphibius'
Zwierzę to ma wiele nazw np.: karczownik ziemnowodny, polnik ziemnowodny, szczur wodny dawniej także zwany karczownikiem. Jest to gatunek gryzonia z podrodziny karczowników w rodzinie chomikowatych. Zamieszkuje on najczęściej brzegi wód Europy oraz północnej i środkowej Azji, spotykany jest nad wodami, a także na łąkach i polach uprawnych, w lasach oraz w sadach.
Nornik zwyczajny 'Microtus arvalis'
Zwany również nornikiem polnym lub też polnikiem - gatunek gryzonia z rodziny chomikowatych. Występuje głównie w suchych siedliskach, najczęściej są to duże pola uprawne, suche łąki, murawy, a nawet wydmy nadmorskie. Ze względu na swoją płodność, którą osiąga już w drugim miesiącu życia może stać się bardzo groźnym szkodnikiem w ogrodzie. Aby pozbyć się gryzoni z naszych ogrodów nie musimy sięgać od razu po drastyczne metody, niektóre metody są zadziwiająco skuteczne i proste.
Zapobieganie - utrudnimy gryzoniom zamieszkanie w ogrodzie, utrzymując w nim porządek np.:
- Często przekopując ziemię lub poprzez częste koszenie trawników.
- Prowadząc szerokie żywopłoty zachęcimy do zamieszkania w nich niektóre gatunki drapieżników np. jeże 'Erinaceus', oraz ptaki takie jak np. dzierzby 'Lanius'.
- Możemy obsiać grządki gorczycą 'Sinapis' lub koroną cesarską 'Fritillaria imperialis' lub inkarwillą 'Incarvillea', rośliny te będą skutecznie odstraszać gryzonie.
- Pnie drzewek możemy owinąć siatką ochronną, lub posmarować specjalną pastą - dostępną w Polsce jest np. 'Tirep 18 A'.
Odstraszanie gryzoni
-
Możemy stosować odstraszacze elektroakustyczne, wydają one dźwięki nieprzyjemne dla gryzoni. Jeżeli gryzonie już się zadomowiły, to odstraszacze elektrycznoakustyczne umieszczamy blisko domu i co jakiś czas przestawiamy je w głąb ogrodu wypychając gryzonie ku ogrodzeniu.
-
W norach możemy umieszczać świece dymne, uwalniający się z nich dym wypłoszy szkodniki.
-
Możemy stosować preparaty zapachowe np. liście czarnego bzu 'Sambucus nigra' wkładając je w otwór norki, gryzonie nie znoszą tego zapachu.
Jeżeli nic nie pomaga to zawsze możemy sięgnąć po drastyczniejsze metody do zwalczania gryzoni, poniżej opisałem kilka metod
-
Rozstawienie pułapek identycznych jak na szczury. Nie zapominajmy o maskowaniu pułapek np. słomą, do przynęcania możemy użyć np. owies lub kawałki warzyw.
-
Rozstawienie kostek parafinowych, kostki te są produkowane na bazie bromadiolonu (substancji czynnej z grupy antykoagulantów) np.'Murin'. Przynętę tę powinniśmy stosować wyłącznie w specjalistycznych karmnikach deratyzacyjnych zabezpieczonych przed niepożądanym otwarciem.
-
Zagazowanie przy pomocy fosforku wapnia, 'fumigacje' nor należy przeprowadzać jesienią na niezamarzniętej glebie, w temperaturze powyżej 3 °C np. środkiem 'Polytanol GR'. Zabieg ten zaleca się wykonać jesienią w październiku lub listopadzie, w tym czasie migracja szkodników jest niewielka co przełoży się na wysoką skuteczność tego zabiegu.
V. BONUS - Dlaczego tuje brązowieją zimą
Brązowienie igieł to jeden z najczęstszych objawów, który wzbudza niepokój u właścicieli tui. Jednak zanim uznamy, że rośliny padły ofiarą groźnej choroby grzybowej lub atakowi szkodników, warto dokładnie przeanalizować sytuację. Kluczowe jest zwrócenie uwagi na moment pojawienia się objawów, ich rozmieszczenie oraz panujące warunki atmosferyczne. Wiele zmian w wyglądzie igieł wynika bowiem z naturalnych procesów fizjologicznych, a nie z działalności szkodników czy chorób. Zimowe brązowienie łusek tui to naturalna reakcja roślin na niskie temperatury. W mroźnych miesiącach igły mogą przybierać brunatną barwę, co nie jest powodem do niepokoju.
Wiosną, gdy temperatura wzrasta, tuje odzyskują swój soczyście zielony lub złocisty kolor, w zależności od odmiany. Jest to szczególnie widoczne u popularnych odmian, takich jak tuja ‘Brabant’ i tuja ‘Golden Globe’. Tuja ‘Brabant’ jest najczęściej wykorzystywana do formowania żywopłotów, natomiast tuja ‘Golden Globe’, dzięki swojemu pięknemu złocistożółtemu ubarwieniu, doskonale sprawdza się jako efektowna niska solitera.
Często mylnie przypisuje się to zjawisko przemarzaniu, choć tuje są roślinami o wysokiej odporności na mróz. Problem pojawia się, gdy roślina nie ma dostępu do wody z powodu zamarzniętej gleby. Suche, mroźne wiatry dodatkowo nasilają proces wysychania pędów, co może prowadzić do ich osłabienia. Aby zminimalizować ryzyko zimowego usychania tui, kluczowe jest solidne nawodnienie roślin jesienią, zanim nadejdą pierwsze przymrozki. W trakcie zimowych odwilży warto także dostarczyć im wodę, na przykład pod koniec grudnia lub na początku stycznia. Więcej praktycznych wskazówek dotyczących zimowej pielęgnacji opisałem w artykule: Pielęgnacja tui przed i w czasie zimy.
Nowość!
Drogi czytelniku, skoro dotarłeś aż tutaj, być może myślisz, że masz już dość informacji o szkodnikach tui. Rozumiem to doskonale! Dlatego postanowiłem ułatwić Ci zadanie i przygotowałem szczegółowy plan działania, który pomoże w poprawie wyglądu zaniedbanych lub źle pielęgnowanych tui. Zamiast zgadywać, co zrobić, możesz skorzystać z praktycznych wskazówek i krok po kroku przeprowadzić odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne. Więcej informacji, w tym konkretne porady i szczegóły dotyczące diagnozy oraz planu ratowania tui, znajdziesz w artykule Diagnoza oraz plan ratowania tuj. Oraz dla osób, dla których moja usługa Diagnoza jest zbyt szczegółowa, nie obejmuje pytań związanych z tujami lub wydaje się zbyt kosztowna, mam dobrą wiadomość. Uruchomiłem nową usługę: Doradztwo 📞 telefoniczne, która jest znacznie tańsza.
Nasze tuje pochodzą wyłącznie z profesjonalnych plantacji ✔, są zahartowane ✔ i regularnie podlewane ✔. Podlegają zrównoważonemu nawożeniu ✔, dostosowanemu do ich potrzeb, oraz są regularnie pielęgnowane w sposób profilaktyczny pod kątem szkodników ✔ i chorób grzybowych ✔. Proszę dokładnie zapoznać się ze wszystkimi informacjami i radami, ponieważ dobra wiedza pozwala uniknąć wielu błędów podczas sadzenia.
Przed zakupem tui należy dokładnie zastanowić się, czy jesteśmy w stanie spełnić ich wymagania. Aby nasz żywopłot z tui wyglądał pięknie i zdrowo, musimy stworzyć odpowiednie naturalne warunki. Dzięki właściwej pielęgnacji tuje odwdzięczą się wspaniałym wyglądem.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
