BŁĘDY

W PIELĘGNACJI TUI

 

I. BRAK KONTROLI ORAZ RÓŻNE KOLORY IGIEŁ

1. Tuje w  środku

• Kolor czarny igieł tui

• Kolor igieł żółty a następnie brązowy

 

2. Wygląd tuj na zewnątrz

• Grzyby

• Szkodniki

• Susza fizjologiczna

• Nawozy mineralne

• Sadzenie tuj w pobliżu dużych drzew

• Niewłaściwe pH podłoża

• Bezpośredni kontakt z betonem

• Ściółkowanie tuj kamieniami

• Złe podlewanie po ściółkowaniu agrowłókniną

• Brak wody w czasie zimy

• Zły odstęp posadzonych roślin

• Szok termiczny

• Obcinanie żywopłotu

• Tuje posadzone za płytko

• Fitotoksyczność u tui

• Naturalne żółknięcie igieł

II. KIEDY NA TUJACH WYRASTAJĄ SZYSZKI

III. SZOK TERMICZNY

IV. USZKODZENIA TUI PRZEZ MOCZ PSA, KOTA

V. ZŁE NAWOŻENIE

VI. GLEBA DLA TUJ

VII. NIEPRAWIDŁOWE OBCINANIE

1. Nieprzycinanie szpica po posadzeniu

2. Cięcie żywopłotów w złym czasie

3. Błędy przy radykalnym cięciu

4. Zbyt mocne przycinanie żywopłotów

5. Złe przygotowanie narzędzi

 

VIII. BONUS - DLACZEGO ŚWIEŻO POSADZONA TUJA BRĄZOWIEJE

 

I. BRAK KONTROLI ORAZ RÓŻNE KOLORY IGIEŁ

 

1. W ŚRODKU

 

• Kolor czarny igieł tui.

 

Jeżeli czarny kolor pokrywa wewnątrz roślinę, to najczęściej jest to objaw występowania grzybów 'sadzakowych', które oblepiają igły lub całe gałęzie.

 

 

Grzyby te pokrywając duże powierzchnie, czarną warstwą grzybni ograniczają dostęp igieł (liści) do światła słonecznego, co wpływa na zmniejszenie efektywności fotosyntezy. Pożywką dla tych grzybów jest głównie spadź wydzielana przez mszyce lub miseczniki. Więcej o grzybach 'sadzakowych' opisałem w artykule: Szkodniki na tujach?

 

• Jeżeli kolor igieł jest żółty, a następnie brązowy.

 

* Jeżeli jest to okres jesienny, to najczęściej tuja zrzuca igły, ponieważ dany rok był dość suchy. Powodem jest brak dostatecznej ilości wody w podłożu, im bardziej suchy był sezon, tym drzewa iglaste np. tuje zrzucają więcej igieł. W ten sposób chronią się i przystosowują do warunków środowiskowych. Jak dostarczyć właściwą ilość wody opisałem w artykule: Jak prawidłowo podlewać tuje?

 

* Jeżeli kolor igieł jest brązowy to najczęściej jest, to spowodowane brakiem dostępu światła słonecznego do wnętrza rośliny. Brak możliwości przeprowadzania procesu fotosyntezy powoduje, że rośliny nie potrzebują w środku igieł (liści) i je zrzucają.

 

 

Jest to naturalny proces obumierania igieł w środku wszystkich drzew iglastych, które mają zwartą strukturę oraz żywopłotów, które zostały w sztuczny sposób zagęszczone. Suche igły powinno się od czasu do czasu strząsnąć, częstym błędem jest jednak usuwanie opadłego igliwia, zupełnie niepotrzebnie i jest to ze szkodą dla roślin.

 

 

Opadłe igliwie wpływa korzystnie dla tuj, ponieważ m.in. odpowiada w istotnym zakresie za obieg soli mineralnych, odgrywa ważną rolę w kształtowaniu struktury gleby. Igliwie jest 30-krotnie bardziej zasobne w sole mineralne od tkanek zdrewniałych drzew. Więcej opisałem w artykule: Gleba dla tui?

 

Żółty kolor może być również skutkiem występowania szkodników lub brakiem odpowiednich ilości składników pokarmowych w podłożu oraz niewłaściwego pH podłoża. Więcej o szkodnikach, braku składników pokarmowych w podłożu, oraz pH. gleby opisałem poniżej. 

 

2. WYGLĄD TUJ NA ZEWNĄTRZ

 

• Więdnięcie igieł i utrata turgoru

 

 

Pomimo naszych chęci i starań często dochodzi jednak do więdnięcia roślin, najczęstszym powodem jest zbyt przepuszczalne podłoże lub czasami zbyt twarda gleba. Dzieje się tak, ponieważ jedne i drugie podłoże nie jest właściwe dla prawidłowego rozwoju tuj, jest to błąd, który został popełniony podczas sadzenia. Powodem jest przesuszenie lub przelanie systemu korzeniowego. Jak w prawidłowy sposób sadzić tuje opisałem w artykule: Jak sadzić tuje?

 

• Przesuszenie

 

 

Widząc opuszczone igły, trzeba od razu zareagować, podlewając i nie dopuszczać w przyszłości do utraty turgoru. Utrata turgoru nie jest wskazana, gdyż tuje mające niski turgor są bardziej narażone na wnikanie patogenów chorobotwórczych, i na powstawanie mechanicznych uszkodzeń w zwiędłych zielonych pędach, a także w korzeniach. 

 

 

Dodam, że rośliny iglaste nie są zbyt wytrzymałe na utratę turgoru i porównywanie ich do roślin jednorocznych takich jak 'geranii' czy 'petunii' jest błędem. Więcej na temat jak prawidłowo podlewać tuje opisałem w artykule: Jak podlewać tuje?, dodatkowo w  artykule Żywopłot usycha - co zrobić? opisałem, jak poprawić wodochłonność gleby.

 

 

• Groźniejsze w skutkach jest przelanie

 

Tuje preferują gleby wilgotne, ale do prawidłowego rozwoju system korzeniowy potrzebuje również powietrza! Tuje nie są roślinami bagiennymi, a ich system korzeniowy nie został wyposażony przez naturę w aparaty oddechowe. 

 

 

Tuje są w stanie wytrzymać zalegającą wodę do ok. dwóch tygodni, jednak po tym czasie zalegająca woda doprowadzi do uduszenia korzeni i ich obumierania (gnicia). Więcej na temat jak w prawidłowy sposób przygotować odpowiednie podłoże dla tuj, opisałem w artykule: Gleba dla tui?

 

 

• Podlewanie roślin o niewłaściwej porze dnia może być powodem żółknięcia tuj

 

• Kumulacja błędów w podlewaniu widoczna w październiku

• Brązowe igły, wybarwienie w okresie zimy

 

Jeżeli jest to w czasie zimy, to jest to naturalne zachowanie roślin i nie musimy się tym martwić. Tuje z przyjściem kwietnia z powrotem wybarwią się na kolor zielony lub żółty w zależności od odmiany.

 

 

• Czarne igły

 

* Jeżeli czarny kolor igieł występuje w dolnej partii roślin, to oznacza najczęściej uszkodzenia korzeni spowodowane moczem zwierząt domowych. Czasami zdarza się, że sadzimy rośliny kilkukrotnie w jednym miejscu. Ponieważ tylko w tym miejscu i tym jedynym miejscu za każdym razem nowa roślina i tak usycha. Wtedy każdy zastanawia, się co zrobił źle?, co się dzieje? O problemie tym oraz jak sobie z tym radzić opisałem poniżej: IV. USZKODZENIA OD MOCZU PSA LUB KOTA?

 

 

BRĄZOWE IGŁY TO ZŁOŻONY PROBLEM

Z WIELOMA PRZYCZYNAMI USYCHANIA GAŁĘZI LUB CAŁYCH ROŚLIN

 

 

• Grzyby

• Szkodniki

• Susza fizjologiczna

• Nieprawidłowe stosowanie nawozów mineralnych

• Sadzenie tui (innych roślin) w pobliżu dużych drzew - złodzieje wody

• Niewłaściwe pH podłoża

• Bezpośredni kontakt z betonem

• Ściółkowanie tuj niewłaściwymi kamieniami

• Złe podlewanie po ściółkowaniu agrotkaniną

• Brak wody w czasie zimy

• Zły odstęp posadzonych roślin

• Szok termiczny

• Obcinanie żywopłotu

• Tuje posadzone za płytko

• Fitotoksyczności u tui

• Naturalne żółknięcie igieł

 

 

• Grzyby

 

Groźne dla tuj choroby grzybowe powodują znaczne osłabienie tuj, które gorzej rosną i są mniej odporne na mróz, oraz nie wyglądają okazale. Najczęściej walkę z chorobami grzybiczymi zaczynamy dopiero po zauważeniu objawów. Sięgamy wówczas po chemiczne środki grzybobójcze zwane fungicydami, mają one powstrzymać szybko rozprzestrzeniającą się infekcję. Bardzo często jednak okazuje się, że mimo naszych starań, porażonych roślin nie da się już uratować. 

 

Opryski chemicznymi środkami ochrony roślin. O chemicznych opryskach prewencyjnych oraz o sposobach walki z infekcjami grzybiczymi opisałem w artykule: Szkodniki na tujach?

 

Opryski niechemicznymi środkami ochrony roślin, krótko na temat. O niechemicznych środkach ochrony roślin mówi się dziś coraz częściej i głośniej, to dobrze.

 

 

Najlepszą metodą walki z grzybami jest? - zapobieganie oraz przeciwdziałanie. Do oprysków zapobiegawczych, prewencyjnych możemy użyć również niechemiczne środki ochrony roślin. Pytanie brzmi, tylko co to jest?, moja odpowiedź to: bakterie oraz grzyby!

 

 

• Szkodniki

 

Szkodniki na tujach pojawiają się znacznie rzadziej, niemniej jednak nie zauważone mogą wyrządzić duże szkody. Niestety najczęściej zauważamy je, kiedy jest już późno, w początkowej fazie, kiedy szkodników jest jeszcze mało, to walka z nimi może być zdecydowanie prostsza. O rodzajach szkodników oraz jak z nimi walczyć opisałem w artykule: Choroby i szkodniki?

 

• Susza fizjologiczna

 

 

Susza fizjologiczna występuję najczęściej późną jesienią, zimą lub wczesną wiosną. Powodami może być: niska temperatura powietrza, zamarznięcie wody czy zbyt duże zasolenie podłoża.  Z powodu wzrostu ciśnienia osmotycznego roślina nie może pobrać wody, pomimo iż w otoczeniu jest jej dostatek. W efekcie igły mogą żółknąć i brązowieć, efekt ten najczęściej występuje w podłożu ciężkim (gliniastym), gdzie widzimy często zalegającą wodę. Więcej o suszy fizjologicznej opisałem w artykule: Zasolenie podłoża?

 

• Nawozy mineralne i nieprawidłowe ich stosowanie

 

 

* Stosowanie nawozów mineralnych podczas sadzenia tuj wykopanych z gruntu, które mają system korzeniowy zapakowany w jutę? 

 

Ciężko jest określić właściwą dawkę nawozu mineralnego dla roślin, które są świeżo przesadzane. Jest tak dlatego, ponieważ młode korzonki takich roślin są bardzo wrażliwe i dlatego stosowanie nawozów mineralnych typu 'NPK' w czasie sadzenia tui może doprowadzić do ich spalenia, podczas sadzenia zaleca się stosować tylko bezpieczne nawozy organiczne. Więcej opisałem w artykule: Nawożenie tuj - jak i czym nawozić tuje?

 

 

* Stosowania nawozów mineralnych dla starszych roślin, nasadzeń, żywopłotów? 

 

Stosowanie zbyt dużych dawek nawozów mineralnych może prowadzić do zasolenia podłoża a w efekcie do suszy fizjologicznej. Główną przyczyną zasolenia gleby w ogrodach jest niezróżnicowana "polityka" oraz nadmierne stosowanie nawozów mineralnych. 

 

 

Nawozy należy stosować w sposób zrównoważony, zwracając uwagę nie tylko na potrzeby pokarmowe roślin, ale także na zasobność podłoża. Więcej informacji o zasoleniu podłoża opisałem w artykule: Zasolenie gleby?

 

• Kolor żółty jest najczęściej oznaką niedoboru składników pokarmowych oraz symptomem słabej kondycji.

• Równie groźny, jak brak składników pokarmowych jest ich nadmiar, czyli przenawożenie. Szerzej o przenawożeniu oraz niedoborze składników pokarmowych opisałem poniżej: V. ZŁE NAWOŻENIE?

 

 

• Sadzenie tui (innych roślin) w pobliżu dużych drzew lub krzewów w niewłaściwy sposób - złodzieje wody

 

• Niewłaściwe pH podłoża

 

Ludzie często bagatelizują potrzeby fizjologiczne tui, np. właściwego pH gleby.

 

 

 

Ponieważ część składników odżywczych jest dostępna dla tui dopiero w momencie, gdy gleba ma właściwą wartość pH. Więcej na ten temat opisałem poniżej: VI. ZIEMIA DLA TUI oraz w artykule: Gleba dla tui?

 

• Sadzenie tuj w miejscach, gdzie korzenie będą miały bezpośredni kontakt z betonem

• Alkalizacja gleby

• Fitotoksyczność

• Ściółkowanie tuj niewłaściwymi kamieniami

• Złe podlewanie po ściółkowaniu agrotkaniną lub agrowłókniną

• Po pierwsze: Częste podlewanie w małych ilościach powoduje, że rośliny 'idą' po linii najmniejszego oporu a ich korzenie rosną ku górze. Korzenie tuż pod powierzchnią to duży błąd, ponieważ gleba będzie okresowo przesychać (nagrzewać się za mocno), co będzie powodować okresową utratę turgoru i stres. 

• Po drugie: W  przypadku dokarmienia nawozem mineralnym dojdzie do przenawożenia, czyli spalenia korzeni. Stanie się tak, ponieważ korzenie tuż pod powierzchnią dostaną za dużą dawkę nawozu.

• Brak wody w czasie zimy

 

Rośliny zimozielone takie jak tuje w czasie zimy powinny być chociaż raz podlane? Kiedyś rośliny były chronione przez pokrywę śnieżną, która chroniła korzenie przed wiatrem i mrozem.Śnieg topiąc się w marcu, dostarczał dodatkowo roślinom wodę na starcie sezonu.

 

 

Z braku wody rośliny często cierpią i usychają, a efekt brązowienia igieł jest widoczny dopiero w połowie/końcu kwietnia, kiedy przychodzą pierwsze gorące dni. Dlaczego widzimy brązowe igły po paru miesiącach, ponieważ tuje mają zdolność, która nazywa się mechanizmem biernym. Więcej informacji na ten temat opisałem w artykule: Pielęgnacja tuj przed i w czasie zimy?

 

• Zły odstęp posadzonych roślin

 

* Usychać będą również rośliny, które są sadzone za blisko siebie, jest to spowodowane przez pogłębienie strasu podczas sadzenia. Rośliny za blisko siebie posadzone będą rywalizowały o wodę, składniki pokarmowe oraz światło.

 

 

W efekcie niektóre rośliny mogą uschnąć bądź będą, popularnie mówiąc "wyciągnięte". Dzieje się tak, ponieważ rośliny, które rosną w ścisku, prześcigają się w tempie wzrostu, prowadzi to do deformacji ich kształtu, rośliny takie są bardzo chude. Więcej na ten temat opisałem w artykule: Prawidłowe odstępy podczas sadzenia tui?

 

 

* Usychać również będą gałęzie jeżeli, tuje są sadzone za blisko np. betonowych płotów, lub innych konstrukcji, które uniemożliwią dopływ światła. Tam, gdzie jest za mało światła tuja nie mogąc przeprowadzić procesu fotosyntezy gubi igły. W rezultacie obumierają całe gałęzie a z nimi połączony system korzeniowy. 

 

 

W efekcie tylna część rośliny zostaje pusta - jest to dość groźne, ponieważ w tym momencie obumarłe szczątki systemu korzeniowego będą pożywką dla grzybów takich jak np.'opieńki'. Grzyby rozkładając obumarłe korzenie, często atakują również zdrowe, a to furtka do infekcji całej rośliny.

 

• Szok termiczny: szok termiczny może wystąpić na dwa sposoby:

 

* Pierwszą przyczyną wystąpienia szoku termicznego u tuj jest złe przechowywanie tuj zaraz po zakupie (zaparzenie igieł). O problemie tym oraz o sposobach radzenia z tym problemem opisałem poniżej: III. SZOK TERMICZNY?

* Drugą przyczyną brązowienia igieł lub całych gałęzi jest niewłaściwe podlewanie roślin. W tym przypadku chodzi o podlewanie roślin od góry w miesiącach, kiedy rośliny są bardzo rozgrzane. Najczęstszą przyczyną jest niewłaściwe ustawienie systemów nawadniających trawniki i opryskiwanie rozgrzanych gałęzi tui zimną wodą. Więcej na ten temat opisałem w artykule: Jak prawidłowo podlewać tuje?

• Obcinanie żywopłotu

 

* Obcinanie żywopłotu w niewłaściwym czasie może prowadzić do przemarznięcia całych gałęzi, w konsekwencji igły zbrązowieją i opadną, a cała roślina może uschnąć.

 

 

* Za głębokie cięcie prowadzone aż do części nieulistnionych jest bardzo ryzykowne, ponieważ dalsze części gałęzi tui nie są już stymulowane poprzez cięcie do dalszego wzrostu. Więcej informacji opisałem poniżej: VII. NIEPRAWIDŁOWE OBCINANIE ?

 

• W większości przypadków tuj posadzonych za płytko

• Wystąpienie fitotoksyczności u tui

 

II. KIEDY NA TUJACH WYRASTAJĄ SZYSZKI

CHARAKTERYSTYKA SZYSZEK

• Najpierw szyszki są jasno zielone - mało widoczne
• Następnie szyszki są czerwono-żółte - już widoczne dość mocno
• W ostatniej fazie szyszki są brązowe - bardzo widoczne

• Złe nawożenie - rośliny popularnie mówiąc są "głodne", 
• Zła wartość pH gleby - rośliny muszą zmagać się z glebą o wartości pH>5,5
• Choroba grzybowa.

Istnieją jeszcze inne powody występowania szyszek

1. 0,1% złe dawkowanie nawozów:

• Tuje zostały przenawożone i korzenie zostały popalone, a sama tuja próbuje jeszcze przetrwać wydając nasiona.
• Bądź zupełnie odwrotnie, po prostu tui, która najlepiej czuje się na glebie żyznej, brakuje składników pokarmowych, konsekwencją jest zatrzymanie wegetacji i produkcja nasion.

2. 0,1% niewłaściwa wartość pH gleby - tuje jako rośliny kwasolubne wymagają gleby o wartości pH od 4,5 do 5,5
3. 0,8% naturalny proces rozmnażania  - tuje wytwarzają szyszki w których ukryte są nasiona.

Krótko i na temat? * Szyszki jako struktury generatywne: Główną funkcją szyszek jest produkcja nasion, które zapewniają rozmnażanie rośliny. W warunkach stresu roślina przechodzi z fazy wzrostu wegetatywnego (rozwój gałęzi i liści) do fazy generatywnej (produkcja szyszek i nasion). * Energochłonność produkcji nasion: Produkcja szyszek wymaga dużych nakładów energetycznych. W sytuacjach niedoboru wody lub składników odżywczych, cała energia rośliny skupia się na wytwarzaniu nasion, co ogranicza rozwój pędów, korony i ogólny wzrost rośliny. * Negatywne skutki dla rośliny: Zamiast rozbudowy korzeni i pędów, energia jest zużywana na produkcję nasion. To osłabia roślinę, która staje się mniej odporna na choroby i szkodniki. Podsumowanie: Produkcja nasion aktywuje hormony, takie jak kwas abscysynowy i etylen, które hamują rozwój wegetatywny rośliny, przyspieszając jednocześnie procesy generatywne. Aby zapobiec nadmiernej produkcji szyszek, należy zadbać o odpowiednią pielęgnację tui, zapewniając jej wystarczającą wilgotność, nawożenie i ochronę przed stresem. W przeciwnym razie roślina może osłabnąć, tracąc swoje dekoracyjne walory.

ROZWIĄZANIE PROBLEMU

• Po pierwsze, trzeba sprawdzić jakie jest pH gleby - można to sprawdzić papierkiem lakmusowym dostępnym w każdej aptece. Więcej na ten temat proszę tutaj w artykule : Co to jest pH gleby?

• W razie potrzeby podsypać torfu kwaśnego o wartości pH 3,5-5,5 w celu zakwaszenia podłoża. Więcej na ten temat proszę tutaj w artykule : Gleba dla tui?

• Jeżeli tuje nie były ściółkowane korą sosnową, to warto tę czynność wykonać. Więcej na ten temat proszę tutaj w artykule: Kora sosnowa - jak ściółkować, ile?

• Następnie trzeba się zastanowić kiedy i w jaki sposób były uzupełniane składniki pokarmowe. Więcej na ten temat proszę tutaj w artykule: Jak nawozić tuje?

• Warto jest przeczytać artykuł w którym opisałem dlaczego warto jest podlać tuje w czasie zimy. Więcej na ten temat proszę tutaj w artykule: Pielęgnacja tui przed i w czasie zimy?

• Najważniejszą rzeczą, którą musimy zmienić to sposób nawadniania, który ewidentnie jest ZŁY! Więcej na ten temat proszę tutaj w artykule: Jak prawidłowo podlewać tuje?

IV. USZKODZENIA OD MOCZU PSA LUB KOTA

DLACZEGO

V. NIEWŁAŚCIWE NAWOŻENIE

ROZWIĄZANIE PROBLEMU

VI. GLEBA DLA TUI

VII. NIEPRAWIDŁOWE OBCINANIE

1.  Brak przycięcia przewodnika głównego (szpica) zaraz po posadzeniu

2. Przycinanie żywopłotów w nieodpowiednim czasie

• Zbyt wczesne przycinanie: Przymrozki, które mogą występować do połowy maja, są typowe dla naszego klimatu. Cięcie w tym czasie naraża rośliny na przemarzanie, ponieważ mróz łatwo penetruje uszkodzone tkanki.

• Zbyt późne przycinanie: Przycinanie tui we wrześniu lub październiku stymuluje ich wzrost, co prowadzi do pojawienia się młodych, niezdrewniałych pędów. Te nowe przyrosty są szczególnie wrażliwe na mróz i mogą całkowicie przemarznąć, co osłabia roślinę, a nawet prowadzi do jej obumarcia

 

3. Zbyt mocne przycinanie żywopłotów

 

 

4. Nieprawidłowe cięcie podczas radykalnego przycinania.

• Pierwszy błąd: Podczas radykalnego przycinania żywopłotu często popełnianym błędem jest pozostawienie wyższej górnej części, co ogranicza dostęp światła do dolnych partii roślin. Brak światła uniemożliwia aktywację „śpiących” pąków, co prowadzi do nierównomiernego wzrostu i „łysego” wyglądu żywopłotu u podstawy. Aby uniknąć tego problemu, żywopłot należy przycinać równomiernie na całej wysokości, aż do pnia, zapewniając dostęp światła do każdej części rośliny. Termin cięcia: Radykalne przycinanie najlepiej wykonywać w dwóch okresach: wczesną wiosną lub późną jesienią.

• Drugi błąd: Błędem, który często prowadzi do uschnięcia tui, jest przycinanie żywopłotu z obu stron aż do samego pnia. Radykalne cięcie powinno być rozłożone w czasie. Najpierw należy przyciąć jedną stronę, a dopiero po kilku latach drugą stronę żywopłotu. Takie podejście pozwala zachować masę zieloną, w której zachodzi proces fotosyntezy. Masa zielona nie tylko umożliwia roślinie produkcję węglowodanów, ale także chroni ją przed stresem środowiskowym, takim jak nadmierne nasłonecznienie czy mróz.

5. Narzędzia

 

• Higiena narzędzi: Niewielu ogrodników pamięta o myciu i dezynfekcji narzędzi przed użyciem. To zaniedbanie prowadzi do przenoszenia chorobotwórczych patogenów, takich jak bakterie, grzyby czy wirusy, a także szkodników. Te organizmy są często niewidoczne gołym okiem, co sprawia, że problem jest ignorowany, szczególnie przez początkujących ogrodników. Regularne czyszczenie narzędzi pozwala uniknąć wielu problemów.
• Ostrzenie narzędzi: Dobrze naostrzone narzędzia to podstawa. Tępe ostrza miażdżą tkanki roślin, co utrudnia gojenie ran i sprzyja wnikaniu patogenów. Równe i ostre cięcia przyspieszają zabliźnianie się ran i minimalizują ryzyko infekcji.

VIII. BONUS - DLACZEGO ŚWIEŻO POSADZONA TUJA BRĄZOWIEJE